Γραμματική
Αναγνώριση ρημάτων
Όταν θέλουμε να κάνουμε αναγνώριση (γραμματική)
ενός ρήματος το πρώτο βήμα είναι να φέρουμε το ρήμα στο α΄ πρόσωπο της
οριστικής του ενεστώτα λέγοντας :
εγώ
τώρα + το ρήμα.
Από εκεί και μετά θυμόμαστε ότι κάθε
ρήμα έχει :
1) Φωνή
·
ενεργητική (-ω) π.χ. λύνω,
γράφω
·
παθητική (-μαι) π.χ. λύνομαι, γράφομαι
2) Συζυγία
·
Α΄ συζυγία (ανήκουν
τα ρήματα που τελειώνουν σε άτονο –ω και σε –ομαι )
·
Β΄ συζυγία (τελειώνουν
σε τονισμένο -ώ και σε –ιέμαι ή -ούμαι)
3) Έγκλιση
·
οριστική
(δείχνει το βέβαιο π.χ.
λύνω, γράφω)
·
υποτακτική (δείχνει
αυτό που θέλουμε ή περιμένουμε να γίνει π.χ. να λύνω, να γράφω)
·
προστακτική (φανερώνει
διαταγή, ευχή π.χ. λύνε, γράφε)
Οριστική έγκλιση έχουν όλοι οι χρόνοι.
Υποτακτική έγκλιση έχει ο ενεστώτας, ο αόριστος και ο
παρακείμενος.
Προστακτική έγκλιση έχει ο ενεστώτας, ο αόριστος και
σπάνια ο παρακείμενος.
4) Χρόνο
·
ενεστώτας (τώρα) π.χ. λύνω, γράφω
·
παρατατικός (χθες
συνέχεια) π.χ. έλυνα, έγραφα
·
αόριστος
(χθες μια στιγμή) π.χ.
έλυσα, έγραψα
·
παρακείμενος (ως
τώρα) π.χ. έχω λύσει, έχω γράψει
·
εξακολουθητικός μέλλοντας (αύριο συνέχεια)
π.χ. θα λύνω, θα γράφω
·
στιγμιαίος μέλλοντας (αύριο για μια στιγμή) π.χ. θα
λύσω, θα γράψω
·
υπερσυντέλικος (έγινε
χθες πριν από κάτι άλλο) π.χ. είχα λύσει, είχα γράψε
·
συντελεσμένος μέλλοντας (κάτι θα έχει τελειώσει στο μέλλον σε
μια ορισμένη στιγμή) π.χ. θα έχω λύσει, θα έχω γράψει
5) Αριθμό
ενικός (εγώ, εσύ, αυτός, -ή, -ό)
πληθυντικός (εμείς, εσείς, αυτοί,
-ές, -ά)
6) πρόσωπο
Α΄ πρόσωπο (εγώ – εμείς)
Β΄ πρόσωπο (εσύ – εσείς)
Γ΄ πρόσωπο (αυτός, -ή, -ό – αυτοί, -ές, -ά
Π.χ. Να κάνετε γραμματική αναγνώριση
του ρήματος: να διαβάζεις
Είναι ρήμα, ενεργητικής φωνής, α΄
συζυγίας, υποτακτικής έγκλισης, χρόνου ενεστώτα, αριθμού ενικού, β΄ προσώπου
του ρήματος διαβάζω
Π.χ. Να κάνετε γραμματική αναγνώριση
του ρήματος να επιτρέψετε :
Είναι ρήμα, ενεργητικής φωνής, α΄
συζυγίας, υποτακτικής έγκλισης, χρόνου αορίστου, αριθμού πληθυντικού, β΄
προσώπου του ρήματος επιτρέπω